Alternatif tıp yakın zamanda sıkça duyulmaya başlandı.

Amerika ve Avrupa'da alternatif tıp hızla yayılıyor. Şimdiden % 50 oranında bir pay sahibi oldular bile.

Kimyasallarla yapılan ilaçların yapıcı etkisinin yanı sıra yıkıcı etkisinin de olduğu biliniyor. Bu yüzden Avrupa ve Amerika'da doktorlar gerekli olmadıkça hastalara ilaç yazmıyorlar. Çok ağır olmadıkça bağışlık sistemi ile hastalığın hakkından gelebilecekleri yönünde telkinlerde bulunuyorlar.

Amerika  ve Avrupa'da çalışan ilaç firmaları ilaçlarını artık ikinci ve üçüncü dünya ülkelerinde pazarlamaktadırlar. Ne yazık ki Türkiye bu ülkelerden birisi. İlaç kullanmayı halkımız çok seviyor. Ekmek peynir gibi ilaç tüketiyoruz. Buz dolaplarımız ve ecza dolaplarımız ilaçlarla dolu.

Halbuki ilaçlar çok gerekli olmadıkça kullanılmamalı. Kanser başta olmak üzere birçok hastalığın nedeni de ilaçlar olabiliyor.

Peki! Başka bir alternatifimiz var mı?

Başka bir şekilde soruyu tekrarlarsak, tıbbın alternatifi var mı?

Eğer varsa alternatif tıp ne demektir? Öncelikle alternatif tıbbın ne olduğunu öğrenelim.

Tedavi yaptığı ileri sürülen; ancak bu etkileri bilimsel metotlarla kanıtlanamayan geleneksel veya güncel tıbbi uygulamalara alternatif tıp denmektedir.

Alternatif tıbbın sınırları içinde tamamlayıcı ve destekleyici tıp, geleneksel tıp, koruyucu tıbbı da sayabiliriz.

Çağdaş tıp bilimince hastalık sebeplerini önlemede somut verileri olmadığı veya kanıtlanmış bir tedavi yöntemi olmadığı halde hasta isteğiyle çağdaş tıp tedavilerinin yanında onlara destekleyici olarak hastanın rahatlaması, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, psikolojisinin düzelmesi gibi amaçlarla uygulanabilen alternatif yöntemlere tamamlayıcı tıp denmektedir.

Eski hekimlerin kendi zamanlarındaki tıp anlayışı ve birikimleri ile işe yarayabileceğini umduğu veya öğrendiği bitkiler, macunlar, sular, sargı, yakma ve diğer yöntemlerle hastasını tedavi etme uygulamalarına geleneksel tıp denmektedir.

Modern tıp ise, kanıta dayalı, karşılaştırmalı ve modern bilimsel metotlarla hastalar için faydalı olduğu görülen ve bu yararı ölçümlenebilen tıp yöntemlerini kapsar.

İnsanlığın bilgisi arttıkça ve yeni teşhis araçları (mikroskop, radyografi, manyetik rezonans, tomografi, elektron mikroskobisi, biopsi, kan dışkı idrar tahlilleri vb) bulundukça hastalıklar ve bu hastalıkların tedavisinde kullanılan yöntemler daha kapsamlı olarak geliştirildi.

Hastaya bir herhangi bir bitki yaprağı vermek yerine, fayda sağlayan etken madde damıtılıp ilaç haline getirildi. Etken maddelerin insan dokularında nasıl iyileşme yarattığı öğrenilerek, kimyasal yapısı farklı, daha az yan etkisi olan ilaçlar sentezlendi. Böylelikle farmakoloji (ilaç bilimi) denen bir alan ortaya çıktı.

Demek ki modern tıp doğada halihazırda bulunan maddelerin içindeki etken maddeleri damıtarak veya onları sentezleyerek elde edilen maddelerle ilaçlar yapar. Alternatif tıp ise, bu maddeleri içeren bitkiler ham olarak, (bitki çayları, macun, lapa vs) kullanılır. Bir bitki yaprağının içinde etken maddeye ilaveten daha birçok madde bulunur. Bu "diğer maddeler" in farmakolojik etkileri incelenmediği için çağdaş tıpta çay karışımları ve benzeri doğal karışımlar kullanılmaz. Bu açıdan birçok hekim alternatif tıp uygulamalarını güvenilir bulmaz.

Çağdaş Tıp, sürekli gelişen ve yeni şeyler eklenen, sonuçları ölçümlenebilen bir alandır. Kesin delillerin olmadığı durumlarda Çağdaş Tıp hastaya zarar vermeme adına çekingen kalabilir. Modern tıpta güvenilirliği tamamen ispatlanmamış, muhteviyatı belirsiz, farmakolojik özellikleri ve kullanım yerleri aydınlanmamış, kontrollü deneylerle güvenilirliği ve etki derecesi belirlenmemiş yöntemler kullanılmaz, bu yöntemleri kullananlar şarlatan olarak nitelendirilir.

Bitkiler; Besin değeri olan bitkiler; İnsan vücudunun sağlıklı kalabilmesi için kendine gereken tüm besin maddelerini yeterli ve dengeli biçimde alıyor olması gerekir. Buna dengeli beslenme denir.

İnsan vücuduna gereken maddelerin tamamı doğada bulunur. Sebze, meyve, et, balık, çeşitli otlar, kaynak suları, tuzlar ve mineraller (oligo elementler). Bunun dışında aromatik bitkiler ve tıbbi bitkiler gibi bitkiler bulunur. Bitki kökenli ilaçlar tıbbi bitkilerden veya bunların laboratuvar ortamında sentezlenmesinden yapılır.

Bu bitkilerin tıbbi gözetim olmadan tüketilmesi kullanan kişilere doza ve diğer ilaçlarla birlikte kullanılması durumunda zararlar verebilir.

Ayrıca İçeriği insan sağlığını doğrudan olumsuz yönde etkileyebilecek uyuşturucu veya zehir özelliği olan bitkiler de doğada bulunabilir.

Modern tıpta fizik tedavi ve fizyoterapi olarak yer edinen Masaj, çeşitli maddelerin buharları, sıcak su terapileri, spa gibi uygulamalar vücudu rahatlatır, dinlendirir, kireçlenme olan alanları hareketlendirir. Düzenli spor yapmak da insan sağlığına olumlu katkıda bulunur.

Bağışıklık sistemi, bulaşıcı hastalıklar, tümör ve kanser gibi mücadele eden bir sistemdir.

Stres, yorgunluk, kötü beslenme malnütrisyon),radyasyon, radyoterapi, kemoterapi, bazı viral enfeksiyonlar (örn. AIDS), diabet gibi durumlarda bağışıklık sistemi zayıflar.

Beslenme eksikliklerinin araştırılması ve giderilmesi, istirahat, diyet ve bazı ilaçlar bu amaçla verilir. Birçok alternatif tıp yöntemi, insanların psikolojisi ve bağışıklık sistemlerini kuvvetlendirerek hastalıklarla mücadele edilmesini sağlama iddiasındadır.

Bağışıklık sistemi, vücudun kendi kendine korunma ve tedavi mekanizmasıdır. İyi beslenen, temiz hava alan, fiziki ve mental açıdan zinde, stres altında kalmayan insanların bağışıklık sistemi daha güçlüdür.

Alternatif tıp, iyileşme için dışarıdan alınan bir madde, bitki, çekirdek vb. değil ancak iyileşme için asıl mücadeleyi verecek olan bağışıklık sisteminin doğal besinler ve yardımcı işlemlerle uyarılması ve desteklenmesidir.

Kötüye kullanım ve tamamlayıcı uygulamalar; Alternatif tıbbın, abartılı sunumu (şarlatanlık) denetimsizlik, test edilebilirlik ve ölçümlenemez yapısı dolayısıyla kötüye kullanımı veya istenmediği halde asıl tedaviyi geciktireceği gibi çekinceler, bu uygulamaların çağdaş tıbba karşı bir "Alternatif" olarak değil destekleyici ve tamamlayıcı (Complementary Medicine) olarak tanımlanması ve öğretilmesi arayışlarını ortaya çıkarmıştır.

Alternatif tıp uygulamalarının denetimli, test edilebilir ve ölçümlenebilir olmayışı sonuçlarıyla ilgili kötüye kullanım, abartı ve şarlatanlık gibi endişelerin ortaya çıkmasına neden olur. Hastaların inanç ve umutlarını para ve itibar kazanma amacıyla sömüren, kimi doktor unvanlı ve bilim dilini kullanan, ancak her hastalığa mutlaka kendi ürünleri ile ilgili tedaviler öneren geniş bir ticari yapı bu endişeleri desteklemektedir.

Bitkisel ve hayvansal kaynaklı her doğal ürünün mutlak surette olumlu etkide bulunacağı şeklinde halk arasında yaygın olan görüşün tümüyle doğru olmadığı, bitkilerin içeriğindeki kimi maddelerin hastalığa olumsuz etkide bulunabildiği, ilaçlarla etkileşime girerek zarar verebileceği de belirtilmektedir.

Tarihi / Kadim Yöntemlerden bazıları şunlardır: Ayurveda, Akupunktur, Geleneksel Anadolu Halk Hekimliği, Geleneksel Çin Tıbbı, Bitkisel tıp (Herbalism, fitoterapi), Yoga, Hacamat, Sülük Tedavisi

Not: Bu yazı makale, köşe yazısı vs. gibi akademik bir yazı değildir. Sadece ders notu olarak kullanılmaktadır..