Gazâlî’nin Epistemolojik Yöntemi: Şüphe, Sezgi ve Bilginin Dönüştürücü Gücü

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-05-18T22:21:08+00:00

Giriş

İslam düşünce geleneğinde bilgi teorisi (epistemoloji), felsefe ve tasavvufun kesiştiği noktada önemli tartışmalara konu olmuştur. İmam Gazâlî (ö. 505/1111), bu alanda özgün bir yöntem geliştirerek, şüpheyi bir başlangıç noktası olarak kullanmış ve bilginin kaynağına dair derin bir sorgulama gerçekleştirmiştir. Onun epistemolojik yaklaşımı, yalnızca bireysel bir aydınlanma sürecini değil, aynı zamanda İslam düşüncesinde entelektüel...

Şiiliğin İki Yüzü: Bir Baba, İki Oğul ve Bin Yıllık Yol Ayrımı

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-05-12T21:29:10+00:00

Giriş: Mezhepsel Ayrışmanın Felsefi ve Tarihsel Zeminleri

İslam düşünce tarihinde imamet anlayışı, özellikle Şiî gelenekte yalnızca teolojik bir pozisyon değil, aynı zamanda toplumsal düzenin temel dayanaklarından biri olarak kabul edilir. Hicrî 2. yüzyılın ortalarında İmam Caʿfer es-Sâdık’ın vefatını takip eden süreç, yalnızca soy zincirine ilişkin bir ihtilaf değil; aynı zamanda dinî meşruiyet, bilgi aktarımı (epistemoloji)...

Takiyye, Zalimin Silahı mı, yoksa Mazlumun Kalkanı mı?

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-05-12T21:38:45+00:00

Bin Yıllık Bir Maskenin Hikâyesi Bir adam düşünün… Camiye gidiyor, beş vakit namaz kılıyor, hutbede Sünnî halifenin adını duyunca başını eğiyor. Fakat gece olup kapısını kapattığında, ailesiyle birlikte gizlice Şiî duası okuyor. Çocuklarına, “Gündüz Sünnî gibi davran, ama kalbinde Ali’yi unutma” diyor. Bir yandan yaşadığı toplumun dinine uyum sağlıyor; diğer yandan inancını korumaya çalışıyor. Bu adamın yaptığına,...

İktidarın Gölge Mimarisi: Nizamülmülk’ün Siyasetnamesi’nde Bilgi, Denetim ve Meşruiyet

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-05-02T15:59:08+00:00

"Büyük hükümdar, 500 fersah ötede bir tavuğun gasp edildiğini bile bilmelidir." Bu veciz söz, 11. yüzyıl Selçuklu veziri Nizamülmülk’ün siyasal epistemolojisinin temel dayanağını gözler önüne serer: Devletin bekası, yönetenin bilgiye ulaşma kapasitesiyle doğru orantılıdır. Bu bakış açısı, onun Siyasetname adlı eserinde şekillendirdiği yönetim paradigmasında açıkça ortaya konur. Bugünün hiper-teknolojik çağında, istihbarat; uydu sistemleri, büyük veri algoritmaları ve...