Bin Yıllık Bir Maskenin Hikâyesi Bir adam düşünün… Camiye gidiyor, beş vakit namaz kılıyor, hutbede Sünnî halifenin adını duyunca başını eğiyor. Fakat gece olup kapısını kapattığında, ailesiyle birlikte gizlice Şiî duası okuyor. Çocuklarına, “Gündüz Sünnî gibi davran, ama kalbinde Ali’yi unutma” diyor. Bir yandan yaşadığı toplumun dinine uyum sağlıyor; diğer yandan inancını korumaya çalışıyor. Bu adamın yaptığına,...
"Büyük hükümdar, 500 fersah ötede bir tavuğun gasp edildiğini bile bilmelidir." Bu veciz söz, 11. yüzyıl Selçuklu veziri Nizamülmülk’ün siyasal epistemolojisinin temel dayanağını gözler önüne serer: Devletin bekası, yönetenin bilgiye ulaşma kapasitesiyle doğru orantılıdır. Bu bakış açısı, onun Siyasetname adlı eserinde şekillendirdiği yönetim paradigmasında açıkça ortaya konur. Bugünün hiper-teknolojik çağında, istihbarat; uydu sistemleri, büyük veri algoritmaları ve...
İbn Rüşd ve Aklın Kudreti: Ortaçağ Rasyonalizminin Yapısökümü ve Batı Epistemolojisine Yansımaları İbn Rüşd (Averroes), 12. yüzyıl Endülüs’ünün entelektüel ikliminde yetişmiş, yalnızca İslam dünyası için değil, Batı düşünce geleneği açısından da paradigmatik bir figür olarak öne çıkmıştır. Aristo’nun sistematik düşüncesini İslami bağlamda yeniden yorumlayarak, akıl ile vahiy arasında mümkün olan bir birlikteliğin zemininin kurulabileceğini savunmuştur. Bu...
"Şam'da bir türbe, dünyaya yayılan bir hikmet mirası..." Muhyiddin İbn Arabi (1165–1240), 12. yüzyıl sonları ile 13. yüzyıl başlarında yaşamış ve düşünsel tesirini yalnızca İslam dünyasında değil, evrensel entelektüel gelenekte de hissettirmiş seçkin bir metafizikçi ve tasavvuf düşünürüdür. "Şeyhü'l-Ekber" unvanıyla anılan İbn Arabi, varlık felsefesi, bilgi nazariyesi ve tasavvuf alanındaki yenilikçi yaklaşımlarıyla İslam düşünce tarihinde paradigmatik...
Immanuel Kant, modern ahlakın temellerini atarken radikal bir hamle yaptı: "Tanrı'yı bilinemez ilan etti, ancak ahlak için 'varmış gibi' davranmayı önerdi." Peki bu paradoksal felsefe nasıl işliyor?
Özetle söyleyeyim: Kant, klasik anlamda "kanıtlanabilir bir Tanrı" anlayışına karşıdır. Tanrı'nın varlığını teorik akılla ispatlamanın imkânsız olduğunu söyler (bu, Saf Aklın Eleştirisi'nde açıkça yazılıdır). Fakat ahlâkî gerekçelerle Tanrı'ya inanılması gerektiğini savunur (Pratik Aklın Eleştirisi'nde).
Devletlerin En Büyük Silahı Gizli mi Saklı?"Bir devlet sırf ordusu ve hazinesiyle ayakta kalabilir mi?"11. yüzyılın dehası Nizâmülmülk, bu soruya Siyasetnâme'sinde şok edici bir yanıt veriyor: "Gerçek iktidar, sultanın kulağına fısıldayan görünmez dilcilerdedir." Peki, günümüzün CIA, NSA'si ve MIT'si, aslında 1000 yıllık bir Selçuklu stratejisini mi uyguluyor? 1. Sarayın Gölge Ağı: Tarihin İlk "Deep State" OperasyonuCasuslar Her Yerde!Nizâmülmülk'ün kurduğu...
Nizari İsmaililer... Adını duyanlar ya Alamut Kalesi’ni ya da Hasan Sabbah’ı hatırlar. Peki ya onları bu kadar tehlikeli görenler kimdi? Bu yazıda, İslam dünyasının en tartışmalı gruplarından biri olan Nizarilere karşı yükselen öfke dalgasını, hem siyasi hem de dini düzlemde inceleyeceğiz.
Tarih boyunca bazı liderler, sadece savaşa değil, düşünmeye ve sabırlı olmaya da önem vermiştir. Muaviye bin Ebu Süfyan, bu yönüyle tanınan önemli bir isimdir. Peki onu farklı kılan neydi? Savaş yerine sözle, baskı yerine ikna ile hareket eden bir lider olarak Muaviye ne yaptı, nasıl iz bıraktı? Hz. Osman’ın Gömleği: Yas Değil MesajHz. Osman’ın öldürülmesinden sonra,...
Gazâlî’nin Bâtınîliğe yönelttiği eleştiriler, yalnızca itikadî farklılıkları değil, İslam düşünce sisteminde bilginin üretimi, aktarımı ve siyasal otoriteyle ilişkisini de kapsayan çok boyutlu bir sorgulamadır. Özellikle “masum imam” doktrini etrafında şekillenen Bâtınî düşünce, Gazâlî tarafından teolojik sapma, epistemolojik istibdat ve siyasal meşruiyet krizi olarak değerlendirilmiştir. Bu metinde, Gazâlî’nin eleştirilerinin ana temaları, onun Sünnî gelenek çerçevesinde...
