Babil Kulesi: Ontolojik Kibirden Dijital Sessizliğe

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-06-16T02:41:43+00:00

Giriş: Hafıza, Mit ve İsyan

Mezopotamya’nın verimli topraklarında yükselen Babil, zamanla yalnızca bir şehir değil; Tanrı’ya karşı kolektif bir meydan okumanın da simgesi hâline gelmiştir. Halkın, Tanrı’ya ulaşmak ve onun otoritesini aşmak amacıyla göğe doğru yükselttiği kule, insanlığın sınır bilmezliğinin ve nihai olarak dağılmayla sonuçlanan birlik arzusunun sembolüdür. Bu anlatı, yalnızca kadim bir efsane değil; insanın...

Bir Din Yeniden İnşa Edilirse: Reformist Yahudilik ve Modernitenin Teolojik Yüzleşmesi

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-06-15T23:34:40+00:00

Modernitenin epistemolojik kırılmaları, dinî geleneklerin kendilerini yeniden kurma mecburiyetini doğurmuştur. Bu bağlamda Reformist Yahudilik, yalnızca tarihsel bir tepki değil; aynı zamanda modern bireysellik, akılcılık ve etik taleplerin kutsalla kurduğu yeni ilişkinin adıdır. Geleneksel din anlayışlarının normatif bütünlüğü sarsılırken, Reformist yönelim "inanç" kavramını yeniden tanımlama girişimidir: sabit dogmalar yerine, tarihsel ve ahlaki sorumluluklarla şekillenmiş bir dinî...

Kur’an’da Yahudilik: Seçilmişlik, Eleştiri ve Teolojik İbretin İnşası

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-06-15T03:06:18+00:00

Kur’an Yahudileri Nasıl Sunar? Kur’an’daki Yahudi anlatısı, yüzeysel bir tasvirden çok daha derin bir teolojik ve tarihsel inşayı barındırır. Yahudiler çoğu zaman "Benî İsrail" olarak anılır; bu kavramsallaştırma, yalnızca etnik bir referans değil, aynı zamanda vahiysel sorumluluğu ve tarihsel yükümlülüğü içerir. Kur’an, onları hem nimetle yüceltilmiş bir ümmet olarak sunar hem de sadakatsizlikle mahkûm edilen...

Yahudi Diasporasının Tarihî Serencamı: Mekânın Ötesinde Bir Kimlik Arayışı

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-06-15T02:54:03+00:00

Giriş: Sürgün Ne Anlatır? Tarih boyunca birçok millet ve inanç topluluğu, zorunlu göç, işgal veya baskılar nedeniyle vatanlarından uzaklaşmak zorunda kalmıştır. Bu bağlamda Yahudi halkının iki bin yılı aşkın diaspora tecrübesi, yalnızca bir sürgün hikâyesi değil; aynı zamanda kolektif hafızanın, dinî kimliğin ve kültürel sürekliliğin nasıl korunduğuna dair öğretici ve çok katmanlı bir örnektir. Tapınağın Yıkılışı...

Geminin Adı Umuttu, Yükü Hayaldi

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-06-10T00:27:30+00:00

Gazze'nin son balıkçı kadını Madleen, babasından miras kalan yırtık ağlarla her sabah umut peşine düşüyordu. İsrail ablukasını delerek hastanedeki çocuklar için ilaç taşıdığı bir sabah sınırda durduruldu. “Dur yoksa ateş açacağız!” uyarısına rağmen kürek çekmeye devam etti: “Ben balıkçıyım! Yüküm sadece çocukların umudu!” Vurulduğunda, teknesinin tahtasına bir çocuk eli çizdi ve son nefesinde fısıldadı: “Deniz bizimdi, hâlâ bizim......

Yahudiler Her Şeyin Arkasında mı?

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-06-01T00:52:03+00:00

Mitoloji, Müdahale ve Modern Anlatılar Arasında Dinler Tarihi

Salt Lake City'den Notlar Utah çöllerinin kavurucu sessizliğinde yankılanan bir soru vardı: Mormonlar gerçekten kayıp İsrailoğulları mıydı? 2002 yılının yazında, Amerika’nın dinî hafızasında benzersiz bir yere sahip Utah’ta bir saha araştırması yürütüyordum. Gözlerimin önünde yükselen dev Mormon tapınakları, bana yalnızca bir mezhebin değil, bir kimlik inşasının ve tarihin bilinçli...

Korku Kültürü

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-05-30T21:16:08+00:00

Giriş: Bir Zihniyetin Anatomisi

Bazı anılar vardır ki toplumsal reflekslerin ne kadar derine işlediğini gözler önüne serer. Çocukluğumda yaşadığım bir olay buna çarpıcı bir örnektir: "Köyde yaz günlerinden birinde, jandarma arabası köy yolunda görününce Osman Amca aniden ot yığınının altına saklandı. Çocuk aklımla jandarmayla onun davranışını ilişkilendirmiş olmalıyım ki afacanlıkla, 'Osman Amca burada!' diye bağırdım....

I SEE GAZA

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-05-27T22:20:02+00:00

Bugün Gazze’de bir çocuk daha öldü. Adı Ali’ydi. Beş yaşındaydı. En sevdiği oyuncak, enkaz altında parçalanmış bir plastik arabaydı. Onun hikâyesi, bu “çatışma”nın ne ilk ne de son kurbanı olacak. Ancak yaşananlar, basit bir savaş değil; uluslararası hukukun, insan haklarının ve ahlakın askıya alındığı bir yok oluş süreci.

1. Rakamların Ardındaki İnsanlık Dramı

BM verilerine göre, 7...

Gazâlî’nin Masum İmam İtirazı: Aklın İsyanı

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-05-26T00:18:41+00:00

“Bir imam düşünün: Hiç hata yapmaz. Her söylediği mutlak doğrudur. Her dediği sorgusuz kabul edilmelidir. Peki ya akıl? O da kim oluyor?” Tarih boyunca akıl ile otorite arasındaki gerilim hiç dinmedi. Biri soru sormak ister, diğeri susturmak. Biri delil peşindedir, diğeri dogmanın. Bu gerilim hattının tam ortasında, 11. yüzyılda bir figür yükseldi: İmam Gazâlî. Onun...

Algoritmaların Gölgesinde: Yapay Zekâ ve İnsanlığın Geleceği

Prof. Dr. İlhan Yıldız2025-05-24T13:53:00+00:00

Sabah kalktığınızda ilk neye bakıyorsunuz? Telefonunuza mı? O hâlde dikkat edin: O ekranın arkasında sizi sizden daha iyi tanımaya çalışan bir şey var. İsmi: Yapay zekâ. Ama artık mesele bir cihazın sizi tanıması değil. Mesele, bir gün onun yerine sizin adınıza karar verip vermeyeceği. Yapay zekâ, devrimsel bir teknoloji olarak gündelik hayatımızın her alanına nüfuz ederken,...